Τρίτη 14 Μαρτίου 2017

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ 25Η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

Τραγούδια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε γιορτές για την  Ελληνική Επανάσταση του 1821. Δίνεται έμφαση στα σημαντικά ακούσματα, αναδεικνύονται άγνωστα τραγούδια και μουσικά θέματα ενώ παρακάμπτεται το εθνικό πανηγυράκι.

Μουσική: Olympians, Στίχοι: Παραδοσιακό δημοτικό
Ήταν μαζεμένοι όλοι μια βραδιά
και στο τζάκι έκαιγε η φωτιά
μες τα μάτια τους φαινόταν καθαρά
πως γι αυτούς τα χρόνια ήταν σκληρά.
Περήφανοι όλοι με γενναία καρδιά
πολεμούσαν για τη λευτεριά.
Όλοι τους καπεταναίοι κι αρχηγοί
ήταν κλέφτες και αρματολοί
ποτέ τους δεν σκεφτόταν φόβος τι θα πει
και το βόλι ας έπεφτε βροχή.
Περήφανοι όλοι με γενναία καρδιά
πολεμούσαν για τη λευτεριά
και τώρα μιλούσαν πάλι για τα παλιά
καθισμένοι γύρω απ’ τη φωτιά.
Πάνω που μιλούσαν για παλικαριές
κι είχαν δυναμώσει οι φωνές
θυμήθηκαν τα αδέρφια τους που χάθηκαν
πολεμώντας και πικράθηκαν.
Περήφανοι όλοι με γενναία καρδιά
πολεμούσαν για τη λευτεριά
Γι αυτό πολεμήσανε και φτιάξαν παιδιά
για να ζήσουν μες τη λευτεριά.
Και βγήκαν λεβέντες με γενναία καρδιά
σαν τους πατεράδες τους κι αυτά
και πάνω σ΄ αυτή τη σκέψη ήσυχοι πια
κοιμηθήκαν για παντοτινά.



Τσάμικος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις, Ποίηση: Νίκος Γκάτσος, Ερμηνεία: Μανώλης Μητσιάς
(από το Cd «Αθανασία», 1976)
Στα κακοτράχαλα τα βουνά
με το σουράβλι και το ζουρνά
πάνω στην πέτρα την αγιασμένη
χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι.
Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής
κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής.
Δική τους είναι μια φλούδα γης
μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείς
για να γλυτώσουν αυτή τη φλούδα
απ’ το τσακάλι και την αρκούδα.
Δες πώς χορεύει ο Νικηταράς
κι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς.
Από την Ήπειρο στο Μοριά
κι απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά
το πανηγύρι κρατάει χρόνια
στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια.
Κριτής κι αφέντης είν’ ο Θεός
και δραγουμάνος του ο λαός.


Ο Ήλιος εβασίλεψε
Μουσική: Χρήστος Λεοντής, Στίχοι: Γιάννης Μακρυγιάννης
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης (από το Cd «Παραστάσεις», 1976)
Άλλη ερμηνεία: Χρήστος Σίκκης, Χορωδία (από το Cd «Καντάτα ελευθερίας», 1999)
Ο ήλιος εβασίλεψε Έλληνά μου,
βασίλεψε και το φεγγάρι εχάθη,
κι ο καθαρός Αυγερινός
που πάει κοντά την Πούλια,
τα τέσσερα κουβέντιαζαν
και κρυφοκουβεντιάζουν.
Γυρίζει ο ήλιος και τους λέει,
γυρίζει και τους κραίνει:
«Εψές όπου βασίλεψα
πίσου από μια ραχούλα,
ακ’σα γυναίκεια κλάματα
κι αντρών τα μοιριολόγια,
γι’ αυτά τα ‘ρωικά κορμιά
στον κάμπο ξαπλωμένα
και μες στο αίμα το πολύ
είν’ όλα βουτημένα.
Για την Πατρίδα πήγανε
στον Άδη τα καημένα». 



Όλα τα έθνη πολεμούν
Μουσική: Χρήστος Λεοντής, Ποίηση: Ρήγας Φεραίος, Ερμηνεία: Χρήστος Σίκκης
(από το Cd «Καντάτα ελευθερίας», 1999)
Όλα τα έθνη πολεμούν
και στους τυράννους τους ορμούν,
εκδίκηση γυρεύουν
και τους εξολοθρεύουν.
Και τρέχουν για την δόξα
με χαρά στη φωτιά!
Έτσι κι εμείς, ω αδελφοί,
να σηκωθούμε με ορμή,
εκδίκηση ζητούντες,
τυράννους απολούντες,
για την Ελευθερία,
με χαρά, βρε παιδιά!
Ως πότ’ εμείς υπομονή,
και να μη βγάζουμε φωνή;
σα να ‘μαστε δεμένοι,
ζούμε τυραννισμένοι,
και καταφρονημένοι,
στη φωτιά, βρε παιδιά!
Όλα τα έθνη το θωρούν
και πάλι ευθύς το απορούν,
πώς τέτοια παλληκάρια,
που ‘να σαν τα λιοντάρια
να ζουν στην τυραννία
στη φωτιά, βρε παιδιά!
Λοιπόν, τινάξετε για μια,
την τυραννία και σκλαβιά!
Παράδειγμά μας είναι
των προπατόρων μνήμαι
καθώς εκείνοι ζούσαν
στη φωτιά, βρε παιδιά.
Τα παλικάρια τα καλά
ποτέ δε στέκουν σφαλιστά
αλλά με την ανδρεία
τινάζουν τυραννία
και ζουν μ’ ελευθερία
στο ντουνιά βρε παιδιά.
Αυτούς που βλέπετε αντικρύ
Είναι κονιάρηδες χοντροί
κι εσείς βρε παλικάρια
είστε σαν τα λιοντάρια
χτυπάτε τους τυράννους.
Με χαρά στη φωτιά!


Μητέρα μεγαλόψυχη
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος, Ποίηση: Διονύσιος Σολωμός, Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης
(από το Cd «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι», 1977)
Μητέρα, μεγαλόψυχη στον πόνο και στη δόξα
κι αν στο κρυφό μυστήριο ζουν πάντα τα παιδιά σου
με λογισμό και μ’ όνειρο, τι χάρη έχουν τα μάτια,
τα μάτια τούτα να σε ιδούν μες το πανέρμο δάσος,
που ξάφνου σου τριγύρισε τ’ αθάνατα ποδάρια.
Κοίτα, με φύλλα της Λαμπρής, με φύλλα των Βαϊώνε!
Το θεϊκό σου πάτημα δεν άκουσα, δεν είδα,
ατάραχη σαν ουρανός μ’ όλα τα κάλλη πώχει,
που μέρη τόσα φαίνονται και μέρη ‘ναι κρυμμένα.
Αλλά, Θεά, δεν ημπορώ ν’ ακούσω τη φωνή σου
κι ευθύς εγώ του Ελληνικού κόσμου να τη χαρίσω;
Δόξα ‘χ’ η μαύρη πέτρα του και το ξερό χορτάρι.



Μουσική: Χρήστος Λεοντής, Στίχοι: Ρήγας Φερραίος
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης
(από το Cd «Παραστάσεις», 1976)
Ως πότε παλικάρια, θα ζούμε στα στενά,
μονάχοι σα λιοντάρια, στες ράχες στα βουνά;
Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή.
Σπηλιές να κατοικούμε, να βλέπουμε κλαδιά,
να φεύγωμ’ απ’ τον κόσμο, για την πικρή σκλαβιά;
Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή.
Να χάνωμεν αδέλφια, πατρίδα και γονείς,
τους φίλους, τα παιδιά μας, κι όλους τους συγγενείς;
Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή.


Να ‘τανε το 21’
Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής, Στίχοι: Σώτια Τσώτου, Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
(από το Cd «Να ‘τανε το 21»)
Μου ξανάρχονται ένα-ένα χρόνια δοξασμένα
να ‘τανε το 21 να ‘ρθει μια στιγμή
Να περνάω καβαλάρης στο πλατύ τ’ αλώνι
και με τον Κολοκοτρώνη να ‘πινα κρασί
Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα
και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά
και να κρατάω τις νύχτες με τ’ άστρα
μια ομορφούλα αγκαλιά.
Μου ξανάρχονται ένα-ένα χρόνια δοξασμένα
να ‘τανε το 21 να ‘ρθει μια βραδιά.
Πρώτος το χορό να σέρνω στου Μοριά τις στράτες
και ξοπίσω μου Μανιάτες και οι Ψαριανοί
Κι όταν λαβωμένος γέρνω κάτω απ’ τους μπαξέδες
να με ραίνουν μενεξέδες χέρια κι ουρανοί
Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα
και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά
και να κρατάω τις νύχτες με τ’ άστρα
μια ομορφούλα αγκαλιά.
Μου ξανάρχονται ένα-ένα χρόνια δοξασμένα
να ‘τανε το 21 να ‘ρθει μια βραδιά.


Μουσική: Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος , Στίχοι: Ράνια Ζούκα
Ερμηνεία: Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, Σταμάτης Μεσημέρης, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χρήστος Θηβαίος, Βασίλης Καζούλης, Μίλτος Πασχαλίδης, Φίλιππος Πλιάτσικας, Διονύσης Τσακνής, παιδιά Παιδικού χωριού SOS Βάρης
Πέρα απ’ τις φλόγες της Τροίας
ο θρήνος της Εκάβης βαραίνει τη νύχτα
σπαράζουν οι γυναίκες
στα κορμιά των νεκρών.
Το φεγγάρι αφουγκράζεται
ο πόλεμος δεν έμεινε στης Τροίας τα κάστρα
μια τεράστια κλεψύδρα,
μας φυλακίζει.
Μετράμε τις ώρες, τις μέρες, τα χρόνια
με μια λαχτάρα να σταματήσουμε
το χρόνο που αδυσώπητος κυλάει ακόμα
και προσπαθούμε να τον φυλακίσουμε.
Σκαλί σκαλί ανεβαίνουμε
τη γκρίζα φυλακή του τρόμου
η Τροία ήταν μόνο ένα πρόσχημα
ήταν μονάχα η αρχή.
Αυτός ο πόλεμος δεν έχει τέρμα
είναι αμέτρητες οι Τροίες του κόσμου μας
και πάντα οι άνθρωποι σαν κτήνη
θα διψάνε για αίμα.
Μετράμε τις ώρες, τις μέρες, τα χρόνια
με μια λαχτάρα να σταματήσουμε
το χρόνο που αδυσώπητος κυλάει ακόμα
και προσπαθούμε να τον φυλακίσουμε.



Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος, Στίχοι: Διονύσιος Σολωμός, Ερμηνεία: Λάκης Χαλκιάς
(από το Cd «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι»)
Πάλι μου ξίπασε τ’ αυτί γλυκιάς φωνής αγέρας.
Κι έπλασε τ’ άστρο της νυχτός και τ’ άστρο της ημέρας.
Του πόνου εστρέψαν οι πηγές από το σωθικό μου,
έστρωσ’ ο νους κι ανέβηκα πάλι στον εαυτό μου.
Ήταν με σένα τρεις χαρές στην πίκρα φυτρωμένες,
όμως για μένα στη χαρά τρεις πίκρες ριζωμένες.
Χιλιάδες ήχοι αμέτρητοι, πολύ βαθιά στη χτίση
η Ανατολή τ’ αρχίναγε κι ετέλειωνέ το η Δύση.
Έστρωσ’, εδέχθ’ η θάλασσα άντρες ριψοκινδύνους
κι εδέχθηκε στα βάθη της τον ουρανό κι εκείνους.
Κι όπου η βουλή τους συφορά κι όπου το πόδι χάρος.
Η δύναμή σου πέλαγο κι η θέλησή μου βράχος.


Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος, Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης
(από το Cd «Το μεγάλο μας τσίρκο», 1974)
Φίλοι κι αδέλφια, μανάδες, γέροι και παιδιά
στα παραθύρια βγείτε και θωρείτε
ποιοι περπατούν στα σκοτεινά και σεργιανούνε στα στενά
φίλοι κι αδέλφια, μανάδες, γέροι και παιδιά.
Γράφουν σημάδια, μηνύματα στο βασιλιά
σα δε φωνάξεις έβγα να το γράψεις
να μην σ’ ακούσουν τα σκυλιά βγάλε φωνή χωρίς μιλιά
σημάδια και μηνύματα στο βασιλιά.
Ήταν στρατιώτες, καπεταναίοι και λαϊκοί,
όρκο σταυρώσαν πάνω στο σπαθί τους
η λευτεριά να μην χαθεί, όρκο σταυρώσαν στο σπαθί
καπεταναίοι, στρατιώτες, λαϊκοί.
Κι όπου φοβάται φωνή ν’ ακούει απ’ το λαό
σ’ έρημο τόπο ζει και βασιλεύει,
κάστρο φυλάει ερημικό, έχει το φόβο φυλαχτό
όπου φωνή φοβάται ν’ ακούει απ’ το λαό.
Γη παιδεμένη με σίδερο και με φωτιά,
για κοίτα ποιον σου φέρανε καημένη
να σ’ αφεντεύει από ψηλά, τα κρίματά σου είναι πολλά,
γη που το σίδερο παιδέψαν κι η φωτιά.
Καίει το φυτίλι, ξεθηκαρώνουν τα σπαθιά,
κάνουν βουλή συντακτική και γράφουν
το θέλημά τους στα χαρτιά κι η κοσμοθάλασσα πλατιά,
κάνουν βουλή, ξεθηκαρώνουν τα σπαθιά.
Τρεις του Σεπτέμβρη μανάδες, γέροι και παιδιά
στα παραθύρια βγείτε και θωρείτε
τι φέρνουνε στον βασιλιά, βαθιά γραμμένο στα χαρτιά
τρεις του Σεπτέμβρη μανάδες, γέροι και παιδιά
Τρεις του Σεπτέμβρη μανάδες, γέροι και παιδιά
στα παραθύρια βγείτε και θωρείτε
ποιοι περπατούν στα σκοτεινά και σεργιανούνε στα στενά,
τρεις του Σεπτέμβρη μάνες, γέροι και παιδιά.







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου